YOEP & JIJ de Podcast – Als school niet meer lukt

Het verhaal achter thuiszitters

In de nieuwste aflevering van YOEP&JIJ de podcast staat een thema centraal dat vaak in stilte speelt, maar diep ingrijpt in het leven van gezinnen: thuiszitters. Kinderen of jongeren die, om uiteenlopende redenen, niet meer naar school gaan. Het klinkt eenvoudig, maar schuilt in realiteit achter een complex samenspel van onderwijs, zorg, onbegrip, en een zoektocht die ouders en jongeren soms jarenlang voeren – vaak in eenzaamheid.

In deze aflevering gaat de onze host Lisette in gesprek met Renate, moeder van Anthony, en Marlies Meerman, destijds zorgcoach bij de Doorstart (onderdeel van YOEP). Samen werpen ze licht op wat het werkelijk betekent als je kind vastloopt in het onderwijssysteem – en hoe de weg terug lang, kwetsbaar én hoopvol kan zijn.

Een kind dat uitvalt, een ouder die blijft zoeken

“Het ene moment voelde ik me gehoord – Eureka! – en het volgende moment voelde ik me zó eenzaam, zó wanhopig. Nachtenlang huilen.” Renate spreekt deze woorden kalm uit, maar je voelt de jaren aan zorgen, vragen en strijd erin doorklinken.

Anthony is hoogbegaafd, maar zijn schoolloopbaan verliep niet zoals gehoopt. Vanaf de kleuterklas waren er signalen: buikpijn, hoofdpijn, slecht slapen, en later een patroon van clownesk gedrag op school, gecombineerd met energiek buitenspelen. De school merkte vooral “een wisselvallige cijferlijst”, maar het verhaal daarachter bleef vaak onzichtbaar.

Uiteindelijk viel Anthony volledig uit. In de woorden van Renate: “Hij stroomde binnen anderhalf jaar af van VWO kern plus naar MAVO. En toen zat hij thuis. Twee keer, de tweede keer bijna drie jaar.”

Een zoektocht langs instanties – en langs jezelf

Wat volgt, is een zoektocht die Renate in detail beschrijft. Een zoektocht waarin ze niet alleen tientallen professionals tegenkwam – leerkrachten, psychologen, leerplichtambtenaren, de gemeente – maar ook zichzelf.

Ik heb mezelf heel eenzaam gevoeld. Vooral het zoeken. Liggend op de bank met je telefoon, zoeken naar antwoorden. ‘Ben ik nou gek? Waar ligt het nou aan?

Het was niet altijd duidelijk waar zorg ophield en onderwijs begon. Renate schetst hoe zij als ouder haar weg moest vinden tussen regels en hokjes. Uiteindelijk leidde de route naar een plek die zij zelf eerst met scepsis tegemoet trad: de Doorstart van YOEP. “Ik dacht: alweer een organisatie. Maar ze stonden echt naast hem. Niet tegenover, maar naast.”

De Doorstart als tussenruimte

De Doorstart is een plek voor jongeren die (tijdelijk) zijn uitgevallen op school en waar onderwijs en zorg hand in hand gaan. Marlies legt uit hoe het werkt: “Je stapt eigenlijk in daar waar de leerling is. En vanuit daar ga je steeds meer stapjes zetten.” Er is geen vast stramien. Alles is maatwerk. Soms begint een jongere met een uurtje per dag, soms is het feit dát iemand überhaupt komt al een grote stap. Vertrouwen is de basis, en dat groeit langzaam. Een treffende uitspraak van Marlies vat het samen:

Tussen helemaal thuiszitten en volledig schoolgaan zitten heel veel tussenstapjes – het is maatwerk, altijd.

In het geval van Anthony betekende het: met de brommer naar de Doorstart, langzaam opbouwen van één naar vijf dagen, kleine opdrachten, gesprekken met de zorgcoach, afstemmen met school. En uiteindelijk de stap terug naar een mbo-opleiding fotografie, waarin hij nu zijn plek heeft gevonden.

Een proces dat blijft doorwerken

Hoewel Anthony inmiddels goed functioneert en vol in het leven staat, blijft het verleden voelbaar. Renate benoemt ook de impact op haar eigen leven. Het fulltime zorgen, het continu schakelen met instanties, het constant moeten bewijzen dat je kind ertoe doet. “Eigenlijk heb je er gewoon een fulltime baan aan.”

En als ouder? “Nu hij op z’n plek zit, merk ik dat ik zelf ook weer adem kan halen. Maar de schade is echt geweest. Voor hem én voor mij.”

Waarom deze podcast luisteren?

Deze podcast benadrukt hoe belangrijk het is dat professionals écht luisteren. Niet alleen naar dossiers, maar naar mensen. Een simpele oplossing is er niet. Wel geeft deze podcast woorden aan ervaringen die vaak ongezien blijven. Het laat zien wat er mogelijk is als er ruimte komt om te zien, te luisteren, te erkennen.

Marlies zegt daarover:

“Het hele systeem – ouders, kind, school, hulpverlening – moet een stem krijgen. Want samenwerken begint bij erkennen wat er is.” – Aldus Marlies Meerman.

Beluister de aflevering via Spotify. Misschien hoor je iets terug wat jou – of iemand in je omgeving – ook verder kan helpen.